Trud bycia razem – jak budować relacje nie od święta

Nie ulega wątpliwości, że relacje międzyludzkie są fundamentem naszego życia – to one budują społeczeństwo i nadają sens codziennemu funkcjonowaniu. Z kolei ich brak może prowadzić do poczucia osamotnienia i pogorszenia stanu psychicznego. Badania potwierdzają, że jakość bliskich więzi jest jednym z najważniejszych czynników wpływających na dobrostan człowieka. Prof. Robert Waldinger, jeden z kierowników najsłynniejszego, trwającego od ponad 80 lat Harvardzkiego Badania Rozwoju Dorosłych, podkreśla: „dobre relacje sprawiają, że jesteśmy szczęśliwsi i zdrowsi”.

Dlaczego jednak bycie razem bywa tak trudne? Jak to się dzieje, że zamiast wzajemnego wsparcia pojawiają się konflikt i napięcie, a zwykłe nieporozumienie urasta do rangi problemu na miarę kryzysu? Kiedy warto próbować, a kiedy lepiej się wycofać?

Mamy tendencję do błędnego myślenia, że kiedy już nawiążemy przyjaźnie i intymne relacje, to one same o siebie zadbają. Jednak nasze życie towarzyskie jest żywym systemem, wymagającym ćwiczeń, uwagi i aktywności – nie wystarczy tylko trwać przy drugiej osobie, trzeba się nią interesować i stale troszczyć o wzajemną bliskość. Brené Brown, uznana badaczka i autorka prac o wrażliwości, wstydzie i empatii, mówi o „świadomym pielęgnowaniu” relacji – to proces, w którym kluczową rolę odgrywają otwartość i gotowość do zrozumienia drugiego człowieka.

Również otwarta komunikacja pomaga budować silniejsze relacje. Przyznanie się do swoich uczuć, wątpliwości czy obaw wymaga dużej odwagi, szczególnie w sytuacjach konfliktowych, kiedy czujemy, że nasze potrzeby lub oczekiwania nie są w pełni rozumiane lub respektowane. Jednak osoby, które potrafią być autentyczne i wrażliwe, mimo strachu przed odrzuceniem, budują silniejsze i bardziej satysfakcjonujące relacje.

Warto też uświadomić sobie i zaakceptować nieuchronność nieporozumień. To nie sam konflikt jest problemem, ale sposób, w jaki sobie z nim radzimy. Temat ten podjęli Julie i John Gottmanowie, uznani eksperci w dziedzinie terapii par. Od lat badają mechanizmy, które sprawiają, że niektóre związki trwają i się rozwijają, a inne kończą się rozstaniem. Gottmanowie odkryli, że wcale nie chodzi o brak konfliktów, ale o to, jak pary je rozwiązują. Kluczową umiejętnością okazuje się konstruktywne wyrażanie własnych potrzeb i uczuć, a także aktywne słuchanie partnera bez próby natychmiastowej obrony samego siebie.

Równie istotne w budowaniu relacji jest zaufanie. Według Edelman Trust Barometer, badania przeprowadzanego co roku od dwóch dekad na próbie 34 000 osób w 28 krajach, to właśnie wiara w dobre intencje innych – obok wolności i bezpieczeństwa – stanowi jeden z najważniejszych wskaźników zdrowego społeczeństwa. Przy czym nie chodzi tutaj o zaufanie okazjonalne, lecz stałe, płynące z długotrwałych, konsekwentnych działań, które pokazują, że możemy polegać na sobie nawzajem.

Zdarza się, że więzi, które wydawały się trwałe i niezachwiane, zaczynają się rozpadać. W takich momentach warto zastanowić się, czy trudności wynikają z samej natury relacji, czy może są efektem naszych oczekiwań, niespełnionych potrzeb lub niewłaściwego sposobu komunikacji. Bywa, że brak otwartości na dialog lub unikanie trudnych rozmów prowadzą do eskalacji problemów, a bliskie sobie osoby oddalają się od siebie.

Czasem przyczyną trudności są zmiany, które zachodzą w nas samych – ewolucja naszych poglądów, wartości czy priorytetów może spowodować, że dawny wspólny język zanika. To naturalny proces, bo przecież rozwijamy się przez całe życie. Jednak zmiana ta nie musi oznaczać końca relacji – pod warunkiem, że obie strony będą gotowe do pracy nad dostosowaniem się do nowej dynamiki. Warto zadać sobie pytanie, co jeszcze można zrobić, by ponownie zbliżyć się do siebie, i czy jest przestrzeń na budowanie nowej jakości w tej relacji.

Każda, nawet najbardziej intymna relacja wiąże się z ciągłą pracą i wzajemnym zaangażowaniem. Bycie razem to nie tylko chwile szczęścia i poczucia bezpieczeństwa, ale także wyzwania, które wymagają cierpliwości, prawdy i otwartości na zmiany. Czy to nie w tym właśnie tkwi prawdziwe piękno relacji? A może problemem jest to, że często koncentrujemy się na wygrywaniu sporów, zapominając, że taka postawa oznacza czyjąś porażkę? Czy nie warto zamiast tego podjąć wysiłku, by lepiej zrozumieć drugą osobę? Ucząc się siebie nawzajem, mamy szansę stworzyć solidniejsze fundamenty. A może tę podróż warto zacząć od głębszego poznania samego siebie?

Jak dbać o relacje, gdy nie rozumiemy się bez słów, a świece po romantycznej kolacji dawno zgasły? O trudach bycia razem Małgosia Kwiatkowska rozmawia z Bartkiem Karczem, psychologiem, psychoterapeutą i dydaktykiem. Zapraszamy do odsłuchania nagrania. Polecamy też inne podcasty na naszym blogu. W każdym odcinku badamy istotny temat, rozmawiając z ekspertami w danej dziedzinie. To okazja do poznania nowych perspektyw i zdobycia cennych informacji w przystępnej formie. Wszystkie nasze treści wpisują się w naszą misję, którą jest odbudowywanie i utrzymywanie efektywnej równowagi. Chcesz dowiedzieć się więcej na temat programu EAP, skontaktuj się z nami.